Voeding is een extreem complex onderdeel van je leefstijl. Het is zeker niet alles bepalend, maar het is wel heel belangrijk. Er zijn heel veel diëten, meningen en opties. Het is ook heel persoonlijk. Sommige mensen kunnen beter tegen bepaald voedsel dan anderen. Iedereen vindt wat anders lekker of juist vies. Als je de supermarkt binnen loopt heb je ook nog eens enorm veel opties voor hetzelfde product. Allemaal geweldig verpakt met slimme marketing waar heel goed over nagedacht is. Vaak is de verpakking misleidend. Maar wat zit er nu echt in de voeding van de supermarkt? En wat doet dit met mijn lichaam? Wat is gezond en wat is juist niet goed voor mij?
‘Als je een plant op de verpakking ziet en er staat met koeienletters ‘VEGAN’ opgeschreven denken veel mensen dat ze heel goed bezig zijn. Dit is niet altijd waar.’
Sinds de landbouw en veeteelt 7000 jaar geleden is ons voedingspatroon radicaal veranderd. De industriele revolutie heeft onze voeding verder verarmd. Kijk hieronder naar het verschil in macronutriënten tussen de moderne mens en de OERmens. Macronutriënten zijn koolhydraten, vetten en eiwitten. De belangrijkste voedingsstoffen voor ons lichaam.
Wij zijn als mens op een bepaalde manier ontstaan vanuit de evolutie. Dit evolutie proces heeft ons een lichaam gegeven. Een geweldig slim en geoptimaliseerd lichaam wat enorm goed samen kan werken met de natuur. Dit is niet altijd zo geweest. Ons lichaam heeft zich in de loop der tijd aangepast aan de natuur. Mijn advies is dus ook: eet zoveel mogelijk onbewerkte voeding direct vanuit de natuur. Het woordje ‘onbewerkt’ is belangrijk. In de normale supermarkt zoals de Albert Heijn of de Jumbo is 99% van de voeding bewerkt. Er zitten onnatuurlijke bestandsdelen in de voeding of de voeding is op een onnatuurlijke wijze bewerkt. Hier is ons lichaam niet voor gemaakt. Waarom niet? Omdat deze onnatuurlijke voeding pas sinds kort bestaat. En een organisme zoals de mens kan zich niet zo snel aanpassen. Dat heeft tijd nodig, heel veel tijd.
Als je veel van dit bewerkte voedsel eet, krijg je allerlei klachten. Slechte voeding is een van de grote veroorzakers van leefstijlziektes zoals overgewicht, diabetes, exceem, auto-immuun ziektes, hart- en vaatziekten, depressie, etcetera. Maar ook onschuldige klachten zoals moeiheid, slaapproblemen en stress wordt onder andere veroorzaakt door voeding.
Al jaren wordt in Nederland ‘de schijf van vijf’ sterk geadviseerd. Dit is volgens de wetenschap bewezen. De wetenschap is een geweldig onderdeel van onze wereld waardoor we veel leren en ontdekken. Ik ben zelf ook een opgeleid ingenieur werkzaam bij ASML. Zo’n bedrijf doet geweldige dingen met behulp van de wetenschap. Ik sta er elke dag weer van te kijken hoe knap dat is. Alleen is de wetenschap niet heilig. Het is tot op zekere hoogte beperkt. Er is nog zoveel dat we niet weten. Daar komt nog bovenop dat tegenwoordig helaas de aanname gedaan wordt dat alles wat niet bewezen is, ook niet waar is. Daar denk ik anders over.
De schrijf van vijf adviseerd veel brood, graanproducten en zuivel. Dit zijn allemaal bewerkte voedingsmiddelen die in de OERtijd niet bestonden. Bovendien zitten er enorm veel geraffineerde suikers in. Net zoals in alle pakjes en zakjes in de supermarkt. Ons lichaam kan hier niet zo goed tegen. Let op: er zijn zuivere vormen van melk (A2-melk) die niet bewerkt zijn. Alleen zijn deze niet in de normale supermarkt te verkrijgen. Melk in de supermarkt is sterk bewerkt, gepasteuriseerd en gehomoniseerd. Het verhaal ligt dus genuanceerder dan je denkt. Granen in brood, koekjes, pasta en rijst maken onze darmbarriëre lek. Dit betekent dat ongewenste stoffen gratis en voor niks in onze bloedbaan terecht kunnen komen. Hierdoor wordt ons immuunsysteem actief. Een immuunsysteem hoort eigenlijk vooral actief te worden bij ziekte of ontstekingen. Niet bij het eten van voeding. Tegenwoordig is het immuunsysteem bij mensen de hele dag actief, omdat we te vaak en te bewerkt voedsel eten. Deze bewerkte voeding zorgt dus voor ontstekingen in ons lichaam die het immuunssyteem op moet lossen. Dit kost het lichaam enorm veel energie. Daarom zijn mensen die veel geraffineerde suikers, granen en zuivel eten ook vaak zo moe en futloos. En daarom krijg je altijd een dip na de lunch als je veel brood eet. Deze dip is niet hoe het hoort. Voeding hoort energie te geven, geen energie te slurpen.
Ik wil toch nog even terug naar de wetenschap. Het huidige voedingsonderzoek is heel gefragmenteerd. Het gaat vaak om individuele voedingsstoffen, terwijl de natuur zo veel complexer is dan dat. We lijken onze complexe natuur nog niet zo goed te kunnen vatten in wetenschappelijk onderzoek. Wat ook logisch is natuurlijk. Ook is onderzoek vaak heel specifiek gedaan op een bepaalde onderzoeksgroep onder bepaalde begrensde omstandigheden. Een heleboel factoren worden hierdoor vergeten. Vaak zie je ook dat verschillende onderzoeken elkaar dan tegen gaan spreken. Bovendien zijn voedingsonderzoeken vaak gefinancierd door de voedingsindustrie, die daar dus geld aan verdienen. Het gaat om geld. En als het om geld gaat is het niet altijd eerlijk of goed voor de gezondheid van de mens. Kijk naar sigaretten. Tientallen jaren geleden was er ook enorm veel marketing voor sigaretten. Sommigen beweerden zelfs dat het gezond was. En met success. Iedereen ging roken. Het blijkt pas vele jaren later dat sigaretten echt slecht zijn voor de mens. Hetzelfde geldt nu voor suikerrijke en bewerkte voeding. Aan de natuur kun je geen geld verdienen, dus waarom zou je daar reclame voor maken? Oké Luuk, maar als de schijf van vijf niet optimaal is en de bewerkte voeding in de supermarkt ook een no-go. Wat moet ik dan eten?
Twee dingen die volgens mij essentieel zijn voor een gezond voedingspatroon:
- Zorg voor een goede basis. Eet zoveel mogelijk natuurlijke voedingsmiddelen, net zoals de OERmens dit zou doen.
- Ben nieuwsgierig en experimenteer. Ben eerlijk naar jezelf en voel welk voedingspatroon bij jou past.
Voor het eerste puntje heb ik een overzichtje dat je kan helpen. De ‘OERschijf’ hieronder laat zien wat OERmensen vooral aten. Dit kan je helpen met het kiezen van gezonde voeding die goed is voor je lichaam en geest.
Zoals de OERschijf ook aangeeft, focus op goede vetten en eiwitten. Daarnaast haal je de meeste koolhydraten uit groente en fruit. Varieer genoeg en zorg dat je niet meer dan 3 keer per dag eet. Elke keer dat je eet komt er namelijk weer een ontstekingsreactie op gang, wat je lichaam veel energie kost. Nog zo’n fabeltje. Vroeger werd er veel gezegd dat je veel tussendoortjes moest eten. Dat het goed voor je zou zijn. Wederom, kijk naar de evolutie. Vroeger hadden we als OERmens heel vaak periodes geen eten. Omdat er gewoon niets beschikbaar was. Vasten was heel normaal. Daarom, skip eens wat vaker de tussendoortjes. Het is overigens heel normaal dat we tegenwoordig geneigd zijn om suikkerrijk en vetrijk voedsel te eten. Hier zitten de meeste calorieën in. En omdat we als OERmens vaak te maken hadden met voedselschaarste kwamen suiker en vet als een enorme beloning. Dit werd dan ook altijd met veel plezier opgegeten. Alleen hebben we tegenwoordig geen voedselschaarste maar een voedsel overschot. En vanwege dit overschot is ons brein in de war. Er is zoveel suiker en vet, zo veel lekkers om uit te kiezen. We hebben het niet per se nodig, maar ons OERbrein is er nog wel naar op zoek.
En je hoeft natuurlijk niet 100% volgens deze OERschijf te eten, dit houdt bijna niemand vol. Richard de Leth van OERsterk noemt de 80-20 regel. Dit vind ik zelf wel een goeie. Eet 80% volgens de OERschijf en 20% gewoon omdat het lekker is. Zo kun je nog steeds af en toe snacken en dan wordt het snacken ook echt een beloning. Dan kun je er ook echt van genieten in plaats van snel snel een zak chips naar binnen te gooien.
Voor de rest is het vooral uitproberen en experimenteren. Kijk wat voor jou werkt en waar jij je goed en energiek bij voelt. Sommige mensen houden van veel vlees en anderen eten meer vis of groente. Prima. Als je maar zorgt dat je de juiste voedingsstoffen binnen krijgt en dat de producten natuurlijk zijn. Zorg voor een goede basis. Haal vlees bijvoorbeeld niet uit de supermarkt waar het veelal bewerkt is. Haal het bij een lokale boer die zijn dieren biologisch en grasgevoerd groot brengt. Dat is misschien wat prijziger, maar dan heb je ook top kwaliteit. Goed voor het milieu en voor je lichaam! Voel zelf welke voeding je energie geeft en welke niet. Voel zelf welke voeding je maag en darmen laat ronddraaien en welke niet. Voel zelf van welke voeding je diarree of obstipatie krijgt. Als je experimenteert en kritisch blijft kijken naar wat de voeding met je doet, dan kom je het verst. Ben natuurlijk wel eerlijk naar jezelf. Chocolade kan tijdelijk namelijk heel goed voelen, maar dat is vooral voor je OERbrein die je voor de gek houdt. Je lichaam zal hier niet blij mee zijn.
Als je 80% volgens de OERschijf gaat eten ben ik ervan overtuigd dat je verschil gaat merken in je dagelijks leven. Dat je meer energie krijgt, beter slaapt en een vrolijker humeur hebt. Ik zou zeggen ga op onderzoek uit. Eet zoals de natuur het bedoeld heeft. Kies voor ‘de OERschijf’ in plaats van ‘de schijf van vijf’!
